W wielu naszych parafiach członkowie Ruchu Światło-Życie proszeni są o przygotowanie i przeczytanie komentarzy w czasie Eucharystii. Chcąc pomóc tym wszystkim, którzy pragną się tego nauczyć, będziemy w każdym tygodniu zamieszczać przykładowy komentarz na najbliższą niedzielę. Nie tyle po to, aby sobie go wydrukować i odczytać, ale po to, by pomógł tworzyć własny. Zamieszczane komentarze zostały sprawdzone przez kapłana pod względem poprawności teologicznej.
Na początek kilka ogólnych wiadomości na temat komentarzy.
1. Po co są komentarze w czasie Eucharystii?
Ks. Henryk Boliński w pracy „Wprowadzenie do liturgii” pisze: „Zadaniem komentarza jest wytłumaczyć, objaśnić, wprowadzić, podsumować, podkreślić. Interpretari znaczy zbliżyć wiernym teksty liturgiczne i zaznajomić ich z liturgicznym sensem obrzędu. Pobudzić wiernych do świadomego włączenia się w paschalne misterium wiary, nadziei i miłości, spotkania z Bogiem w jedności Kościoła i miłości Ducha Świętego – oto cel wspomnianego interpretari”.
Komentarz zatem ma pomóc wiernym zrozumieć to, co się dzieje w czasie Eucharystii i przez to pomóc jak najlepiej, jak najbardziej świadomie w niej uczestniczyć.
2. W jakich momentach Mszy św. może wystąpić komentarz?
Ks. Franciszek Blachnicki wymienia cztery takie momenty:
– po procesji wejścia i pozdrowieniu wiernych (wprowadzenie do Mszy św. danego dnia
– przed czytaniami (wprowadzenie do liturgii słowa)
– przed prefacją (wprowadzenie do Modlitwy eucharystycznej)
– przed rozesłaniem (przypomnienia „na drogę”).
Inne źródła mówią jeszcze o komentarzu:
– przed procesją z darami
– przed znakiem pokoju
– przed pieśnią uwielbienia po Komunii świętej.
Oczywiście nie powinno być tak, że wszystkie komentarze występują w jednej Mszy św., ponieważ w zalewie komentarzy „zgubiło” by się to, co najważniejsze.
- 3. Co powinna wiedzieć osoba pisząca komentarze, czyli „Poradnik komentatora”
Dobry komentarz powinien być:
– przygotowany na piśmie
– poprawny teologicznie
– zrozumiały dla zgromadzonych ( nie tylko dla magistrów teologii)
– krótki i zwięzły
– jednolity tematycznie, czyli związany ściśle z komentowaną częścią liturgii
– wyważony emocjonalnie
– sprawdzony przez osobę kompetentną.
Komentarz nie powinien:
– być modlitwą
– być kazaniem
– zawierać zdań wielokrotnie złożonych, bo takie trudno zrozumieć przy słuchaniu
– zawierać pytań retorycznych, bezpośrednich cytatów, rozkazów, wezwań.
Elementy przygotowania komentarza:
A/. modlitwa do Ducha Świętego
B/. Zapoznanie się z:
◦ okresem liturgicznym
◦ tajemnicą dnia (uroczystość, święto, wspomnienie świętego,itp.)
◦ czytaniami liturgicznymi i modlitwami celebransa
◦ specyfiką celebracji (np. Msza św. z udziałem dzieci, z udzielaniem sakramentów Chrztu, Bierzmowania, Małżeństwa…)
4. Jak pisać komentarze do czytań?
Różne źródła podają dwa sposoby pisania komentarzy do czytań mszalnych:
• jeden, obejmujący wszystkie czytania i psalm responsoryjny,
• osobne do każdego czytania i do psalmu.
W pierwszym przypadku bardzo ważne jest, aby odnaleźć główną myśl, zasadniczą treść całej liturgii słowa i uwydatnić ją w treści komentarza. Komentarz taki nie powinien być „zlepkiem” różnych, nie powiązanych ze sobą myśli, dotyczących poszczególnych czytań.
Najczęściej łatwo powiązać treść pierwszego czytania z perykopą Ewangelii, trudniej z drugim czytaniem. Nie musi być tak, że odnosimy się do każdej z części liturgii słowa, ważniejsze, aby uwypuklić przewodnią myśl. Nie należy zapominać, że psalm i wezwanie przed Ewangelią też należą do liturgii słowa. Werset przed Ewangelią wskazuje główną myśl Ewangelii i całej liturgii słowa.
Komentarz powinien być zakończony zachętą do refleksji nad usłyszanym Słowem, dotyczącej mojego życia.
Przygotowała:
Anna Kazańska – Diecezjalna Diakonia Modlitwy
